Πώς όμως μοιάζει αυτή η νέα ζωή; Τι να περιμένω; Σε τι να στοχεύω; Πότε να προβληματιστώ; Πότε να ζητήσω βοήθεια; Οι πληροφορίες πολλές, οι εμπειρίες που μοιραζόμαστε στα μέσα δικτύωσης άπειρες. Ποιες είναι αληθινές; Ποιες είναι μύθοι; Με τη βοήθεια ανθρώπων από την καθημερινή μου πράξη και από ερωτήσεις στο διαδίκτυο, επιχειρούμε να ρίξουμε φως σε μερικές «σκοτεινές» γωνίες που η υπερπληροφόρηση δημιουργεί:
1. Έχω απορίες: Η σημαντικότερη αλήθεια από όλες όσες ακολουθούν έχει να κάνει με την ίδια την ύπαρξη των αποριών: Ο ίδιος ο χειρουργός σου ήδη πριν το χειρουργείο, ακόμη και πριν καν αναρρωτηθείς πρέπει να έχει δώσει τόσες πληροφορίες, ώστε οι περισσότερες ερωτήσεις να έχουν ήδη απαντηθεί. Τόσες πληροφορίες, ώστε οι ερωτήσεις με τις οποίες πήγες να έχουν δώσει τη θέση τους σε καινούριες ερωτήσεις που δεν είχες καν σκεφτεί.
Σε απορίες που να αφορούν πλέον σε εντελώς προσωπικές πτυχές και λεπτομέρειες της ζωής σου, ώστε να ξεφεύγουν από τον τεράστιο όγκο πληροφοριών που σου έχει ήδη δώσει ο χειρουργός σου. Είναι η ώρα να γυρίσεις σπίτι να σκεφτείς όσα συζητήθηκαν, να διαβάσεις όσα σου σύστησαν, να ρωτήσεις άτομα που σου σύστησαν, που έχουν ήδη διαβεί αυτό το κατώφλι, και να σημειώσεις τις νέες σου σκέψεις και απορίες για την επόμενη επικοινωνία με τον γιατρό σου.
2. Τώρα έχω και άλλες απορίες: Τέλεια! Και στη συνέχεια θα έχεις κι άλλες. Και θα χρειαστείς διευκρινίσεις. Έτσι γίνεται και έτσι ΠΡΕΠΕΙ να γίνεται! Οι απορίες και οι διευκρινίσεις δεν είναι μόνο ευπρόσδεκτες, είναι σημάδι συμμετοχής στην κοινή προσπάθεια με την ιατρική ομάδα και σε κάποιες περιπτώσεις μπορούν να είναι και εξαιρετικά σημαντικές για την επιτυχία της επέμβασης. ΜΗΝ διστάσεις να ρωτήσεις!
Ο,τιδήποτε! Οποτεδήποτε! Αλλά όχι τον οποιονδήποτε. Απευθύνσου στον χειρουργό σου ή/και στον διατροφολόγο της ομάδας σου. Πολλά πράγματα μπορεί να είναι κοινά με πολλούς άλλους, αλλά αυτό δεν αναιρεί ότι ο καθένας μας είναι ξεχωριστή περίπτωση, ιδιαίτερος οργανισμός, μοναδικός άνθρωπος! Δεν υπάρχουν «χαζές» ερωτήσεις, αυτονόητες απαντήσεις, ακατάλληλες ώρες, ή ντροπή. Είναι προτιμότερη μια παραπάνω απλή απάντηση, από μια πολύ σημαντική ερώτηση που δεν έγινε ποτέ ή έγινε καθυστερημένα.
3. Τα χειρουργεία παχυσαρκίας αρχίζουν στην επέμβαση και τελειώνουν με την δίαιτα μέχρι να τρώω ελεύθερα. Η χειρότερη δυνατή παρεξήγηση. Η χειρουργική απώλειας βάρους ξεκινάει εβδομάδες πριν το χειρουργείο. Με διατροφολογική προετοιμασία του ασθενούς, ώστε να γνωρίζει ήδη να χειριστεί το «καινούριο» του στομάχι όταν φτάσει η ημέρα της επέμβασης. Περιλαμβάνει προφανώς την ημέρα της επέμβασης (η σημαντικότερη ημέρα που σηματοδοτεί την νέα ζωή!) τις 3 εβδομάδες της μετεγχειρητικής δίαιτας, αλλά και ακόμη 24 μήνες (ναι, δύο χρόνια). Δύο χρόνια παρακολούθησης, επικοινωνίας, ελέγχων (αραιών ομολογουμένως).
Δύο χρόνια που στόχο έχουν την αλλαγή στον τρόπο διατροφής και ζωής. Με αργούς ρυθμούς, ώστε να μην καταλάβεις, να μην ζοριστείς όσο θα αλλάζεις τη σχέση σου με το φαγητό και πιθανώς και με την άσκηση, ενώ το βάρος θα μειώνεται, το σώμα θα αλλάζει. Δύο χρόνια χαράς, που θα «σπρώχνουν» την μεγάλη αλλαγή: όχι αυτή του βάρους, αλλά αυτή της ζωής.
Δίαιτα και διατροφή μετά το χειρουργείο παχυσαρκίας
Μετά την επέμβαση μπορώ να πίνω μόνο υγρά ή αλεσμένα φαγητά για εβδομάδες/μήνες.
Είναι γεγονός ότι τυπικά για τις πρώτες 3 (τρεις) εβδομάδες, υπάρχει συγκεκριμένη διατροφή. Για την πρώτη εβδομάδα υγρά, την δεύτερη αλεσμένες τροφές και την τρίτη εβδομάδα μαλακές τροφές. Κατόπιν η διατροφή είναι ελεύθερη σε ό,τι αφορά στη σύσταση των τροφών. Και στις τρεις αυτές εβδομάδες, αλλά και μετά (ιδανικά για αρκετούς μήνες ως 2 χρόνια ακόμη) είναι απαραίτητο να υπάρχει παρακολούθηση και συνεννόηση με τον διατροφολόγο πρωτίστως και τον χειρουργό δευτερευόντως τόσο για το είδος όσο και για τον όγκο αλλά και την συχνότητα των γευμάτων.
Μετά το χειρουργείο πρέπει να ακολουθήσω συγκεκριμένη δίαιτα.
ΟΧΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΙΤΑ! Δεν αφορά σε ένα φύλλο χαρτί με έτοιμα μενού και ακριβείς δοσολογίες, αλλά σε μια διαρκή επικοινωνία, με μεταβολές όταν και όποτε χρειάζεται με περισσότερες επιλογές από όσες φαντάζεσαι, αλλά και μερικά πολύ σημαντικά ΠΡΕΠΕΙ. Αντίθετα με τις δίαιτες προ χειρουργείου, στην μετεγχειρητική διατροφή ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΦΑΣ! Πρέπει να έχεις αρκετά γεύματα την ημέρα. Και ΠΡΕΠΕΙ αυτά τα γεύματα να συμπεριλαμβάνουν – εκτός από πρακτικά ο,τιδήποτε άλλο θες και κάποια απαραίτητα είδη τροφών (κυρίως πρωτεϊνη και τροφές πλούσιες σε βιταμίνες και άλλα απαραίτητα συστατικά).
Μετά το χειρουργείο, δεν μπορώ να φάω όποια τροφή θέλω.
Μετά το ΣΩΣΤΟ για τον εσένα χειρουργείο, πρέπει να ΜΠΟΡΕΙΣ να φας οτιδήποτε. Πραγματικά οτιδήποτε. Διαφορετικά, είτε η επιλογή του χειρουργείου δεν είναι αυτό που χρειάζεσαι είτε κάτι στην ίδια την επέμβαση δεν είναι όπως πρέπει.
Όγκος φαγητού.
Μετά το χειρουργείο, μπορώ να φάω περιορισμένη ποσότητα φαγητού.
Αλήθεια. Ανάλογα του είδους της επέμβασης ο όγκος τροφής ανά γεύμα, περιορίζεται σημαντικά. Αλλά σε διαφορετικό βαθμό και με διαφορετικό αίσθημα σε κάθε είδος επέμβασης. Στις κυρίως περιοριστικές επεμβάσεις – όπως το γαστρικό μανίκι (sleeve) μετά από ένα μικρό γεύμα – συνήθως το περιγράφουμε ως ένα μικρό πιάτο – πρέπει να αισθάνεσαι κορεσμό. Δηλαδή ότι το στομάχι γέμισε, και η παραπάνω τροφή μπορεί να επιφέρει πόνο, ή και εμετό.
Στις καθ΄ υπεροχή μεταβολικές επεμβάσεις – όπως η γαστρική παράκαμψη ή άλλες παρακάμψεις – ο όγκος φαγητού ανά γεύμα μπορεί να είναι μεγαλύτερος, αλλά περιορίζεται συνήθως πιο σύντομα από το sleeve από ένα αίσθημα «χόρτασης» ότι δεν χρειάζομαι άλλο φαγητό, ότι έφαγα ήδη πολύ, ότι κάλυψα τις ανάγκες μου. Όσον αφορά στα υγρά, οι επεμβάσεις παράκαμψης, αντίθετα με τις περιοριστικές τύπου μανίκι, δεν προκαλούν περιορισμό εκτός και αν περιέχουν ζάχαρη.
Πεινάω αλλά δεν μπορώ να φάω. Το χειρουργείο δουλεύει!
Μύθος! Οι επεμβάσεις παχυσαρκίας ονομάζονται αρκετά χρόνια τώρα μεταβολικές επεμβάσεις, γιατί ο κύριος μηχανισμός δράσης ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΛΗΨΗΣ ΤΡΟΦΗΣ. Το κυρίαρχο αίσθημα μετά από μια επέμβαση παχυσαρκίας – σε όλες, αλλά σε κάθε μια σε διαφορετικό βαθμό – είναι η μεγάλη (στο sleeve) και η σχεδόν πλήρης (στο γαστρικό bypass) ελάττωση του αισθήματος της πείνας. Λόγω των μεγάλων ορμονικών μεταβολών μετά από τα χειρουργεία παχυσαρκίας, ΔΕΝ πεινάμε.
Μπορούν να περάσουν πολλές ώρες (με το sleeve) ως και μέρες (με το bypass) μέχρι να αισθανθείς πείνα. Γι’ αυτό και η μετεγχειρητική διατροφή (και όχι δίαιτα) απαιτεί πολλά γεύματα ανεξαρτήτως πείνας μέσα στην ημέρα. Για να παραμένει το σώμα υγιές όσο χάνει ελεγχόμενα βάρος, αλλά και για να αλλάξουν οι διατροφικές συνήθειες για πάντα. Όχι μόνο πρέπει να μπορείς να φας, αλλά πρέπει να κάνεις 4-5 μικρά γεύματα μέσα στην ημέρα (γεύματα όχι 2-3 μπουκιές!).
Όλα πήγαν καλά: τρώω δυο μπουκιές και φουσκώνω.
Όχι μόνο είναι μύθος, αλλά πιθανώς είναι και πρόβλημα! Με δυο μπουκιές όσες φορές την ημέρα και να φας, δεν αρκεί για να προσλάβεις όλες τις απαραίτητες ουσίες, ούτε καν τις απαραίτητες θερμίδες για να παραμείνεις υγιής. Οι δύο μπουκιές ανά γεύμα, περισσότερο παραπέμπουν σε δυσφαγία παρά σε περιοριστική επέμβαση. Αν αυτό παραμείνει παραπάνω από 6 μήνες το πολύ, χρειάζεται έλεγχος. Όταν λέμε μικρά γεύματα, εννοούμε γεύματα. Όχι μπουκιές. Υπάρχουν απλούστεροι τρόποι να περιορίσουμε την λήψη τροφής σε αυτό τον βαθμό από το να χειρουργήσουμε το στομάχι, μόνο που δεν ανήκουν στην ιατρική αλλά σε μεθόδους βασανισμού.
Το χειρουργείο είχε τρομερή επιτυχία! Χάνω 10 κιλά τον μήνα! (Ή η επιτυχία του χειρουργείου κρίνεται από τον ρυθμό απώλειας βάρους).
Μύθος και μάλιστα επικίνδυνος. Η ταχεία απώλεια βάρους είναι ένδειξη σημαντικού προβλήματος διατροφής. Στην ιατρική γενικά αποτελεί σύμπτωμα σοβαρής νόσου. Σκεφτείτε λίγο ποιοι είναι αυτοί που χάνουν ανεξέλεγκτα βάρος: σοβαρά νοσούντες, ασθενείς στις μονάδες εντατικής θεραπείας, καρκινοπαθείς. Ένας υγιής οργανισμός δεν μπορεί να αντέξει μια ταχεία απώλεια βάρους διάρκειας μηνών, πόσο μάλλον ένας οργανισμός που δεν είναι απολύτως υγιής όπως συμβαίνει σε ένα παχύσαρκο άτομο. Η απώλεια βάρους μετά από μια επέμβαση παχυσαρκίας ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ να είναι ελεγχόμενη, με συγκεκριμένο ρυθμό απώλειας κιλών στην αρχή ΚΑΙ ΚΥΡΙΩΣ ΑΠΩΛΕΙΑ ΛΙΠΟΥΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΥΩΝ στην συνέχεια. Ένα επιτυχημένο χειρουργείο παχυσαρκίας ΔΕΝ κρίνεται από την συνολική απώλεια βάρους, αλλά από μόνιμη απώλεια ΛΙΠΟΥΣ, διατηρώντας ένα υγιές συνολικά σώμα.
Όσο πιο γρήγορα χάνεις βάρος και όσο λιγότερο μπορείς να φας τόσο λιγότερο προλαβαίνει το σώμα να αναπληρώσει τα απαραίτητα συστατικά με την τροφή και τόσο μεγαλύτερα προβλήματα εμφανίζονται στον μεταβολισμό. Μερικά χαρακτηριστικά από αυτά που ευτυχώς είναι αναστρέψιμα είναι η παρατεταμένη απώλεια μαλλιών, η μεγάλη χαλάρωση του δέρματος, η απώλεια μυϊκής μάζας. Να θυμάστε: η χειρουργική παχυσαρκίας στοχεύει στην μόνιμη απώλεια βάρους μέσω της μείωσης του σωματικού λίπους σε μια διάρκεια 18-24 μηνών. Έτσι ώστε ο οργανισμός να παραμείνει υγιής κατά τη διάρκεια αυτή και κυρίως, υποσυνείδητα/αυτόματα να μπείτε σε ένα νέο τρόπο διατροφής που θα σας επιτρέψει όχι μόνο να διατηρήσετε την απώλεια βάρους αλλά και να έχετε τον απόλυτο έλεγχο του βάρους σας για πάντα.
Η επιτυχία του χειρουργείου κρίνεται στη ζυγαριά.
Μύθος! Μετά το χειρουργείο, η ζυγαριά ΔΕΝ είναι φίλος μας! Η ζυγαριά δείχνει το συνολικό μας βάρος. Συνυπολογίζει το βάρος των οστών (δεν αλλάζει) το βάρος των μυών (αλλάζει αλλά ο στόχος είναι να το διατηρήσουμε όσο πιο ψηλά γίνεται) και το βάρος του σωματικού και σπλαχνικού λίπους (αλλάζει και αυτός είναι ο στόχος μας). Ένα παχύσαρκο άτομο έχει πολύ αυξημένο ποσοστό λίπους, το οποίο όμως συμπαρασύρει (αυξάνει) και το ποσοστό μυών: όσο μεγαλύτερο το συνολικό βάρος τόσο μεγαλύτερη μυϊκή μάζα απαιτείται ακόμη και για καθημερινές απλές δραστηριότητες.
Μετά από μια επέμβαση παχυσαρκίας, είναι απαραίτητο να μπορούμε να τραφούμε αρκετά ώστε να καλύπτουμε τις ανάγκες σε πρωτεΐνες των μυών και την ενέργεια που χρειάζονται για να παραμείνουν, ενώ ταυτόχρονα η ίδια η επέμβαση και η σωστή διατροφή φροντίζουν να «καίμε» πολύ περισσότερο λίπος. Στα αρχικά στάδια μετά την επέμβαση (περίπου 4-6 μήνες) η απώλεια βάρους περιλαμβάνει κατά κύριο λόγο λίπος και λιγότερο μυς οπότε η ζυγαριά είναι αρκετά ενδεικτική της πορείας μας (αν και δεν θα πρέπει να ξεπερνάμε τα 5-6 κιλά μέσο όρο προκειμένου να παραμείνουμε υγιείς).
Από αυτό το σημείο και πέρα όμως, η ζυγαριά – με απλά λόγια – δεν είναι φίλη μας. Παρόλο που η συνολική απώλεια βάρους συνεχίζει και οπωσδήποτε είναι επιθυμητή, η ανάλυση του σωματικού βάρους (λιπομέτρηση κοινώς) είναι πολύ πιο σημαντική. Ένα κιλό λίπος έχει πολύ μεγαλύτερο όγκο από ένα κιλό μυς, στην ζυγαριά όμως δείχνει το ίδιο: ένα κιλό. Με σωστή διατροφή και άσκηση μετά την επέμβαση, θα πρέπει να φτάσουμε σε ένα σημείο πριν το έτος, όπου η ζυγαριά μπορεί να δείχνει ακόμη και μικρές απώλειες βάρους, ωστόσο το σώμα αλλάζει ριζικά και φαίνεται στη λιπομέτρηση αλλά κυρίως στην εμφάνιση και στα ρούχα! Έχει έρθει πλέον η ώρα για καινούργια γκαρνταρόμπα!
