Table of Contents
Το άρθρο επιμελήθηκε ο Δρ. Στέφανος Λαζαρίδης, Γενικός Χειρουργός με εξειδίκευση στη Χειρουργική Παχυσαρκίας και Μεταβολισμού. Έχει εκπαιδευτεί και εργαστεί ως consultant στο NHS (Λονδίνο), με πάνω από 1.000 επεμβάσεις γαστρικού μανικιού και bypass. Δείτε περισσότερα για τον ιατρό.
Ο γαστρικός δακτύλιος είναι μια παλιά επέμβαση παχυσαρκίας που έχει πλέον εγκαταλειφθεί
Κάποτε ήταν η πιο διαδεδομένη επέμβαση για την παχυσαρκία. Σήμερα θεωρείται ξεπερασμένη – και όχι άδικα. Αν και ξεκίνησε με υποσχέσεις αναστρεψιμότητας και απλότητας, οι ασθενείς που φέρουν γαστρικό δαχτυλίδι σήμερα αντιμετωπίζουν έναν ξεχασμένο κίνδυνο. Αν έχετε ακόμη δακτύλιο, είναι ζωτικής σημασίας να αξιολογηθεί η κατάσταση και να εξεταστεί σοβαρά η αφαίρεση ή αντικατάστασή του με άλλου τύπου επέμβαση
Από την ακμή στην πτώση
Στην ιστορία της χειρουργικής παχυσαρκίας, καμία άλλη επέμβαση δεν προκάλεσε τόσο ενθουσιασμό και τόση απογοήτευση όσο ο γαστρικός δακτύλιος.
Ξεκίνησε την εντυπωσιακή πορεία του και μπήκε σε ευρεία χρήση στα μέσα της δεκαετίας του 90’, και μεσουράνησε για σχεδόν 10 χρόνια εκθρονίζοντας – με εντυπωσιακή διαφορά – τις ως τότε κύριες επεμβάσεις παχυσαρκίας (γαστρικό bypass, γαστρικό μανίκι).
Πλεονεκτήματα ή Γιατί έγινε τόσο δημοφιλής
- Η πολύ απλή επέμβαση τοποθέτησης του λαπαροσκοπικά (τόσο για τον ασθενή, όσο – κυρίως – για τον χειρουργό)
- Η δυνατότητα αφαίρεσής του με μια ακόμη απλή επέμβαση (η αναστρεψιμότητα των επεμβάσεων είναι – λόγω πολύ κακής πληροφόρησης – κάτι που πολλοί αναζητούν ακόμη και σήμερα, και είναι ΛΑΘΟΣ)
- Τα επαρκή και αρκετά γρήγορα αποτελέσματα στην απώλεια βάρους, παρά τη δύσκολη ζωή που συνεπάγεται (με εμετούς, πόνο, καούρες και άλλα).
Ο συνδυασμός των παραπάνω μετέτρεψε τον γαστρικό δακτύλιο στον …”Άρχοντα των Δακτυλιδιών”!!
Δυστυχώς (ή μήπως ευτυχώς τελικά; ), ο χρόνος γρήγορα απέδειξε οτι η πραγματικότητα ήταν πολύ διαφορετική, με αποτέλεσμα απο το 2010 και μετά η χειρουργική παχυσαρκίας να απομακρυνθεί από την τοποθέτηση γαστρικών δακτυλίων με ταχείς ρυθμούς. Σήμερα δε, πρακτικά έχει καταργηθεί πλέον ως επιλογή σε όλοκληρο τον δυτικό κόσμο.
Μειονεκτήματα και προβλήματα ή Γιατί εγκαταλείφθηκε
Η απλότητα της επέμβασης και η δυνατότητα αφαίρεσης, οδήγησε πολλούς στην πόρτα του χειρουργείου, πολλές φορές χωρίς τις απαραίτητες ενδείξεις, και σχεδόν πάντα χωρίς την μετεγχειρητική παρακολούθηση που απαιτείται. Παράλληλα, πολλοί χειρουργοί χωρίς εμπειρία στην χειρουρουγική παχυσαρκίας δελεάστηκαν από την φαινομενική ευκολία αυτής επέμβαση και προσέφεραν την επέμβαση μαζικά.
Το αποτέλεσμα;
Συχνές και σοβαρές επιπλοκές (παλινδρόμηση, μετατοπίσεις, διάβρωση)
Επαναπρόσληψη βάρους – πολύ συχνά σε σύντομο χρονικό διάστημα
Χρειάζεται διαρκή παρακολούθηση, η οποία σπάνια γινόταν σωστά
Φτάσαμε στην σημερινή εποχή, όπου η χειρουργική παχυσαρκίας αναγωρίστηκε επιτέλους ως ξεχωριστή εξειδίκευση (τουλάχιστον στο εξωτερικό) και ο δακτύλιος…ξεχάστηκε!!
Ο δακτύλιος που ξεχάστηκε… αλλά έμεινε πίσω
Ο δακτύλιος δεν ξεχάστηκε μόνο από την επιστημονική κοινότητα — ξεχάστηκε και από τους ίδιους τους ασθενείς. Τοποθετήθηκε, λειτούργησε για λίγο (ή και όχι), και έκτοτε παραμένει σιωπηλός αλλά ενεργός μέσα στο σώμα, ως ένα μεγάλο ξένο σώμα που μπορεί ανά πάσα στιγμή να δημιουργήσει επιπλοκές.
Ποιες είναι οι επιπλοκές
Δυσανεξία ή πόνος, ιδίως στο επιγάστριο
Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση ή διαφραγματοκήλη
Μετατόπιση που μπορεί να προκαλέσει απόφραξη ή ισχαιμία
Διάβρωση του στομάχου (μερική ή πλήρης) — ενίοτε και διάτρηση
Απώλεια δράσης: ο δακτύλιος απλά δεν δουλεύει πλέον
Πότε χρειάζεται αφαίρεση
Η αφαίρεση του δακτυλίου επιβάλλεται:
Σε κάθε ένδειξη επιπλοκής
Όταν το βάρος επιστρέφει
Όταν δεν υπάρχει πλέον αίσθηση περιορισμού
Αν υπάρχει επιθυμία για νέα σύγχρονη επέμβαση
Στην πραγματικότητα, όσοι φέρουν ακόμη δακτύλιο πρέπει να ελεγχθούν – ακόμη κι αν δεν έχουν συμπτώματα.
Πώς αφαιρείται
Η αφαίρεση γίνεται λαπαροσκοπικά, αλλά είναι τεχνικά πιο απαιτητική από την τοποθέτηση:
Απαιτεί αποκόλληση του δακτυλίου και όλων των εξαρτημάτων
Καθαρισμός ιστών και ουλών
Αποκατάσταση της φυσιολογικής ανατομίας, όσο το επιτρέπει η ασφάλεια
Χρειάζεται χειρουργός με εμπειρία σε αναθεωρητικές επεμβάσεις.
Τι να περιμένω μετά την αφαίρεση
Στατιστικά μιλώντας, ελάχιστα γαστρικά δακτυλίδια προσφέρουν έστω και ήπιο περιορισμό μετά τα 5 χρόνια. Περισσότερο δρα η συνήθεια οτι δεν πρέπει να φάει κάποιος πολύ γιατί θα πονέσει ή θα κάνει εμετό, παρά ο ίδιος ο δακτύλιος.
Συνήθως επανέρχεται η πείνα και αυξάνεται το βάρος
Η περιοριστική δράση χάνεται σχεδόν αμέσως
Απαιτείται σωστή προετοιμασία και υποστήριξη από ομάδα (χειρουργό + διατροφολόγο)
Η εμπειρία του δακτυλίου μπορεί να λειτουργήσει ως «σχολείο» – μια σημαντική φάση προετοιμασίας για το επόμενο βήμα.
Μπορώ να κάνω άλλη επέμβαση μετά τον δακτύλιο;
Είναι υποχρέωση του χειρουργού να συζητήσει ήδη πριν την αφαίρεση του δακτυλίου, το ενδεχόμενο αλλά και την πρόθεση/διάθεση/ανάγκη του ασθενούς για μια νέα διαφορετική επέμβαση για τον έλεγχο του βάρους. Άλλωστε, οι κυρίαρχες σήμερα επεμβάσεις (γαστρικό μανίκι/sleeve και κυρίως η γαστρική παράκαμψη/bypass) δεν είναι μόνο αποτελεσματικότερες του δακτυλίου αλλά και εντυπωσιακά πιο εύκολες στη καθημερινή διαβίωση και στη σχέση με το φαγητό. Επιφέρουν σημαντικά μικρότερο περιορισμό και πολύ μεγαλύτερη μείωση όρεξης.
Δεν πρέπει ωστόσο να θεωρηθούν τα χρόνια με τον γαστρικό δακτύλιο χαμένα, καθώς σίγουρα έχουν αποτελέσει μια σπουδαία εκπαίδευση και πειθαρχία για τον ασθενή και του έχουν προσφέρει δυσεύρετη εμπειρία για την επόμενη αν χρειαστεί επέμβαση.
Συμπέρασμα
Ο γαστρικός δακτύλιος ήταν το μεγάλο υποσχόμενο της δεκαετίας του ’90 – αλλά δεν ήταν τελικά ο «πολύτιμος δακτύλιος». Θυμίζει το Ένα Δαχτυλίδι από τον κόσμο του Τόλκιν: φαινομενικά ελκυστικός, αλλά με βάρος που δεν πρέπει να κουβαλάς για πάντα.
Αν έχετε ακόμη γαστρικό δακτύλιο, ήρθε η ώρα να τον θυμηθείτε. Ο έλεγχος, η αφαίρεση ή η αντικατάστασή του με σύγχρονη επέμβαση δεν είναι απόφαση πολυτελείας. Είναι ανάγκη.
Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
Τι είναι ο γαστρικός δακτύλιος;
Ο γαστρικός δακτύλιος είναι μια παλιά επέμβαση για την παχυσαρκία, κατά την οποία τοποθετείται ένας ρυθμιζόμενος δακτύλιος γύρω από το ανώτερο στομάχι ώστε να περιορίζει την ποσότητα τροφής.
Είναι ασφαλές να κρατήσω τον δακτύλιο αν δεν έχω συμπτώματα;
Όχι απαραίτητα. Ακόμα και χωρίς συμπτώματα, ο δακτύλιος μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές με την πάροδο του χρόνου. Συνιστάται έλεγχος από εξειδικευμένο χειρουργό.
Ποια είναι τα συχνότερα προβλήματα που προκαλεί ο δακτύλιος;
Παλινδρόμηση, μετατοπίσεις, διάβρωση του στομάχου, επαναπρόσληψη βάρους και απόφραξη.
Πώς αφαιρείται ο γαστρικός δακτύλιος;
Η αφαίρεση γίνεται λαπαροσκοπικά, αλλά είναι πιο απαιτητική τεχνικά από την τοποθέτηση και απαιτεί εξειδίκευση.
Μπορώ να κάνω άλλη επέμβαση μετά την αφαίρεση;
Ναι. Οι πιο σύγχρονες επεμβάσεις όπως το γαστρικό μανίκι και η γαστρική παράκαμψη προσφέρουν πιο σταθερά και ασφαλή αποτελέσματα.
Η παραπάνω τοποθέτηση βασίζεται σε προσωπική εμπειρία από περισσότερα από 12 χρόνια και εκατοντάδες επεμβάσεις στη χειρουργική παχυσαρκίας σε Ελλάδα και Ηνωμένο Βασίλειο.
Η γνώμη αυτή δεν είναι θεωρητική. Είναι αποτέλεσμα πραγματικής ιατρικής πράξης, παρακολούθησης και επανεκτίμησης.
Σχετικά με τον συγγραφέα
Ο Δρ. Στέφανος Λαζαρίδης είναι γενικός χειρουργός με εξειδίκευση στη βαριατρική και ελάχιστα επεμβατική χειρουργική.
Εκπαιδεύτηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο με τρια fellowships σε King’s College Hospital, Whittington Hospital και St. George’s University Hospital.
Διετέλεσε Διευθυντής (Consultant) στο NHS με εμπειρία στη χειρουργική παχυσαρκίας και τις επιπλοκές της. Πιστεύει στην εξατομικευμένη φροντίδα, στη διαφάνεια και στην ασφάλεια.
Μότο του: «Εξειδίκευση και Εμπειρία».
