Οι χολόλιθοι αναπτύσσονται, όταν ουσίες που φυσιολογικά περιέχονται σε υγρή μορφή στη χολή (όπως χοληστερόλη, χολικά άλατα και ασβέστιο) ή ουσίες από το αίμα (όπως η χολερυθρίνη) σχηματίζουν σκληρά σωματίδια που εμποδίζουν την έξοδο από τη χοληδόχο κύστη προς τους χοληφόρους αγωγούς. Οι χολόλιθοι τείνουν, επίσης, να σχηματίζονται, όταν η χοληδόχος κύστη δεν αδειάζει πλήρως ή αρκετά συχνά. Το μέγεθός τους ποικίλει από έναν κόκκο άμμου (χολική λάσπη) ή τόσο μεγάλο όσο μια μπάλα γκολφ.
Πολλοί παράγοντες συμβάλλουν στον κίνδυνο χολολιθίασης όπως:
- η παχυσαρκία
- ο διαβήτης
- η ηλικία (άνω των 60 ετών)
- φάρμακα που περιέχουν οιστρογόνα
- οικογενειακό ιστορικό χολόλιθων
- το θηλυκό γένος και άλλες καταστάσεις που επηρεάζουν το πώς απορροφώνται τα θρεπτικά συστατικά.
Η ύπαρξη χολολίθων είναι αρκετά συχνό φαινόμενο – πολλές φορές μάλιστα εντελώς ασυμπτωματικό. Αποτελεί δε συχνά τυχαίο εύρημα σε υπερηχογράφημα για άλλους λόγους, σε άτομα που ποτέ δεν είχαν ενόχληση. Παρόλο που οι χολόλιθοι είναι η αιτία πολλών παθήσεων της χοληδόχου κύστης όπως διαπιστώνεται παρακάτω, η τυχαία ανεύρεσή τους σε ασυμπτωματικό άτομο ΔΕΝ αποτελεί ένδειξη χειρουργικής επέμβασης – χολοκυστεκτομής. Εξαίρεση αποτελεί, βεβαίως, ο εφησυχασμός του ασθενή από τυχόν μελλοντικό πρόβλημα.
ΚΟΛΙΚΟΣ ΧΟΛΗΦΟΡΩΝ
ΚΟΛΙΚΟΣ ΧΟΛΗΦΟΡΩΝ
Σε πολλές περιπτώσεις, οι χολόλιθοι προκαλούν προσωρινή απόφραξη της χοληδόχου κύστης, η οποία εξακολουθεί να συσπάται προκειμένου να αδειάσει την περιεχόμενη χολή, προκαλώντας διαλείποντα πόνο στο δεξιό άνω τεταρτημόριο της κοιλιάς ή στο στομάχι (επιγάστριο). Το φαινόμενο αυτό συνηθέστερα συμβαίνει μετά την κατανάλωση τροφής, ο πόνος είναι αρκετά έντονος, μπορεί να συνοδεύεται από εμετό και διαρκεί έως 4 ώρες. Η αυτόματη ύφεση των συμπτωμάτων συμβαίνει γιατί, είτε οι χολόλιθοι μετακινούνται απελευθερώνοντας τη ροή της χολής, είτε γιατί οι συσπάσεις σταματούν. Εφόσον υπάρξει ένα τέτοιο επεισόδιο, οι πιθανότητες επανάληψής του ή εμφάνισης χολοκυστίτιδας αυξάνονται δραματικά.
ΟΞΕΙΑ ΧΟΛΟΚΥΣΤΙΤΙΔΑ
ΟΞΕΙΑ ΧΟΛΟΚΥΣΤΙΤΙΔΑ
Η οξεία χολοκυστίτιδα, στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, προκαλείται από χολόλιθους. Στην προκειμένη περίπτωση, η απόφραξη της χοληδόχου κύστης εγκαθίσταται με αποτέλεσμα τη διάταση και οξεία φλεγμονή του τοιχώματος. Κλινικά εκδηλώνεται με πόνο στο πάνω δεξιά ή στο πάνω μεσαίο τμήμα της κοιλιάς (επιγάστριο). Συνηθέστερα εμφανίζεται αμέσως μετά το γεύμα και κυμαίνεται από οξύ διακεκομμένο άλγος μέχρι βύθιο συνεχή πόνο, ο οποίος μπορεί να ακτινοβολεί στο δεξιό ώμο ή και στο θώρακα.
Η οξεία χολοκυστίτιδα μπορεί επίσης να προκαλέσει:
Μετά από αρκετά επεισόδια οξείας χολοκυστίτιδας, η χοληδόχος κύστη μπορεί να συρρικνωθεί και να χάσει την ικανότητά της να αποθηκεύει και να απελευθερώνει χολή – η επονομαζόμενη χρόνια χολοκυστίτιδα. Η αντιμετώπιση ενός οξέος επεισοδίου μπορεί να είναι συντηρητική – με αντιβιοτικά, ενδοφλέβια υγρά και νοσηλεία – ή χειρουργική. Η άμεση λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή συνιστάται εντός των πρώτων 72 ωρών από την έναρξη των συμπτωμάτων ή όταν η συντηρητική αντιμετώπιση αποτυγχάνει. Μετά από ένα επεισόδιο χολοκυστίτιδας, η πιθανότητα επανάληψης αυξάνεται κατά 50% – κατά συνέπεια συνιστάται η αφαίρεση της χοληδόχου το συντομότερο δυνατό.
